Nörobilim alanında çalışmalar yürüten doktora öğrencisi Emily McDonald, beynini korumak için her gün yaptığı üç şeyi “Sabahları telefondan uzak durun, olumlu şeyler düşünün ve işlenmiş gıdalardan kaçının” diyerek sıraladı.
İki nörobilim uzmanı Insider’a dergisine, McDonald’ın yayınladığı bir videoda verdiği tavsiyelerin kötü olmadığını söyledi. Ancak beyni sağlıklı tutmak için çok daha fazlasının gerektiğini belirtiler.
Utah Üniversitesi’nden nörobiyoloji çalışmaları yürüten Doçent Jason Shepherd ve Northwestern Üniversitesi’nden aynı alanda çalışan bir diğer Doçent Talia Lerner, Insider’a beyinlerini sağlıklı tutmak için yaptıklarını anlattılar. Bilimsel Science Alert internet sitesinin Business Insider’dan alıntıladığına göre söz konusu tavsiyeler beş ana alışkanlık altında toplandı:
-İyi uyku
Shepherd, Insider’a iyi bir uyku düzeni uygulamanın ve her gece 6 ila 8 saat uyumanın beyin sağlığınız için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri olduğunu söyledi. Uyku, beynin yeni bilgileri işlemesine, anılar oluşturmasına, yeni kavram ve fikirleri pekiştirmesine ve Alzheimer hastalarının beyinlerinde yaygın olarak biriken amiloid plakları olarak bilinen toksik protein birikiminin engellenmesine yardımcı oluyor. Uyku ayrıca beynin esnekliğini, beynin yeni durumlara ve deneyimlere uyum sağlama yeteneğini artırmaya yardım ediyor. Ayrıca araştırmalar, beyniniz yeni zorluklara ne kadar çok uyum sağlayabilirse, yaşlandıkça bilişsel işlevinizi o kadar çok geliştirip koruyabileceğinizi gösterdi.
2-Düzenli spor yapmak
Shepherd ayrıca beyin sağlığı için her gün egzersiz yaptığını, çünkü düzenli egzersizin beyne giden kan akışını artırdığını ve güçlü bir kalbin beyne optimum düzeyde performans göstermesi için yeterli kanı pompalamasına yardımcı olduğunu söyledi.
Araştırmalar, düzenli olarak egzersiz yapan kişilerin Alzheimer geliştirme riskinin daha düşük olduğunu ve egzersizin insanlar yaşlandıkça bilişsel gerilemeyi geciktirebileceğini gösterdi.
Shepherd konuya dair şunları söyledi:
“Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’nin (CDC) resmi tavsiyesi, haftada 150 dakika egzersizdir. Bu, orta düzeyde bir egzersizdir ancak yine de ve vücudunuzu ne zaman hareket ettirebilirseniz, o kadar iyidir.”
-Toplumla bütünleşme ve yalnızlıktan uzaklaşma
Lerner, yalnızlığın bir kişinin zihinsel sağlığına, duygusal istikrara ve beyin sağlığına zarar verebileceğini, bu nedenle başkalarıyla bağlantıda kalmanın önemli olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Genel olarak, güçlü sosyal ağları olan insanlar daha uzun yaşama eğilimindedir. Başka insanlarla zaman geçirmek, duygusal yaşamınız için iyidir, bu da beyin sağlığı için faydalı olur.”
Araştırmalar, güçlü sosyal ilişkilerin depresyon ve kaygı riskini azaltabileceğini ve insanların zorluklarla daha iyi başa çıkmasına yardımcı olabileceğini gösterdi. Ancak Lerner, özellikle yaşlandıkça başkalarıyla bağlantıda kalmanın zor olabileceğini belirtti. Ülkenin dört bir yanına dağılmış meslektaşları ile Lerner, sevdikleriyle iletişim halinde kalmasına yardımcı olmak için sosyal medyayı ve mesajlaşma uygulamalarını kullandığını kaydetti. Ayrıca, topluluğundaki diğer ebeveynlerle tanışmanın bir yolu olarak çocuklarının okulunda düzenli olarak gönüllü çalıştığını belirterek “Çocuğunuz olmasa bile gönüllü çalışma sizin için faydalı olur” ifadesini kullandı.
-Seyahat edin ve sevdiğiniz aktivitelerin tadını çıkarın
Shepherd, kendinizi yeni insanlara, yerlere ve zorluklara maruz bırakmanın zihninizi keskin tutabileceğini, beyin esnekliğini artırabileceğini ve beyninizi güçlendirebileceğini söyledi. Bunu hayatında yeni yerlere seyahat ederek ve başka kültürleri deneyimleyerek uyguladığını belirten Shepherd ayrıca araştırmacı ve profesör olarak işinin dışında fotoğrafçılık ve klasik müzik dinlemek gibi hobilerle ilgilendiğini aktardı. Ancak bunun yeni şeyler denemek, seyahat etmek veya yeni bir hobi edinmek için para harcamanız gerektiği anlamına gelmediğini aksine daha önce yapmadığınız zor bir bulmacayı denemek veya kendinizi beyninizin farklı insanlara uyum sağlamayı öğrenebileceği yeni sosyal ortamlara sokmak kadar basit olabileceğini kaydeden Shepherd sözlerini şöyle sürdürdü:
“Birçoğumuzun her gün aynı şeyi yaptığımız rutin ve alışkanlıklar döngüsü içinde olduğunu düşünüyorum. Ancak yeni şeyler öğrenmek beyin esnekliğine yardımcı olur ve beyninizi yeni şekillerde kullanmaya devam edebilirseniz yaşlandıkça daha iyi zihinsel sonuçlara sahip olabilirsiniz.”
-Sağlıklı bir diyet benimseyin
Birçok çalışma, paketlenmiş ürünler veya patates kızartması gibi yüksek oranda işlenmiş gıdaların genel sağlığı olumsuz etkileyebileceğini ve diyabet, yüksek kolesterol veya yüksek tansiyon gibi sağlık sorunları riskini artırabileceğini gösterdi. Bu hastalıklar farklı organları farklı şekillerde etkiler ancak genellikle beyniniz de dahil olmak üzere tüm vücuda zarar verebilir.
Lerner konuya ilişkin şunları söyledi:
“Örneğin, yüksek tansiyonunuz varsa, inme veya vasküler demans gibi beyinle ilgili sorunlar açısından yüksek risk altında olabilirsiniz. Dolayısıyla yüksek oranda işlenmiş gıdaların sizin için kötü olmasının birçok nedeni vardır.”
Beyninizi ve vücudunuzu sağlıklı tutmak için işlenmiş gıdaları sınırlayın ve çok yönlü bir meyve, sebze, yağsız et ve tam tahıllı beslenmeye çalışın. Lerner açıklamasının sonunda “Beyniniz herhangi bir şekilde vücudunuzdan tamamen ayrı bir şey değildir. Bu nedenle vücudunuz için yararlı olan şeyler beyniniz için de yararlı olur” dedi.
