Halk arasında baharın müjdecisi olan sıcakların artması ile özellikle Malatya ve çevre illerde açan Nevruz Çiçeği (Kulbız ) kendini gösterdi.
Nevroz çiçeği diğer bir adı ile tanınan Navruz Anadolu’nun hemen hemen her yerinde bahar aylarında açabilen 1,5 metreye kadar uzayabilen yeşil bir gövdesi, 50 cm’e kadar uzayabilen yeşil ve kalın yaprakları vardır. Kendini önce yaprakları ile belli eder.
Mart, şubat aylarında yağmurlarıyla beslendikten sonra açılan nevruz çiçeği, çok güzel bir koku yayar. Nevruz kelimenin aslı eski Farsçadan gelir. Nevruzun anlamı ‘yeni gün/günışığı’ dır. Nevruz teriminin tarihte ilk yer aldığı kayıtlar, M.S. 2. yüzyıldaki Pers İmparatorluğu kayıtlarıdır.
Nevruz çiçeği her kavimde geçmişteki devletlerde bir çok anlam taşımıştır. Bazı yerlerde baharın habercisi, özgürlük gibi anlamları taşımıştır. Bazı kaynaklarda ise Nevroz çiçeğinin bir diğer hikayesi ise, Yılbaşı olarak gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 Mart, Nevruz günü olarak kutlanmıştır. Bu güne ve yeni yılın başladığı an’a Yılgayak denir. Çiçeğin mor yapraklarının ortasında yılan dilini andıran siyah benekli sarı bir de çizgisi bulunur. Çiçekler ve yumruları çiğ olarak yenir.
Baharın müjdecisi nevruz, Türk dünyasında diriliğin, tazeliğin ve gençliğin simgesidir. Bazı bölgelerde nevruz çiçekleri kitap veya defter sayfaları arasında kurutularak, uğur getirdiği inancıyla, evlerde Saklanırmış. Halı ve kilim dokumacılığında sık rastlanan eli belinde kız motifi aynı zamanda bir nevruz çiçeği motifidir. Mimaride, özellikle Selçuklu mimarisinde ise genellikle tekli ve dörtlü motifler olarak kullanılmaktadır.
Mart ayının ilk günlerinden itibaren Nevruz hazırlıklarına başlanıldığı, ilk “kardelen-nevruz ” çiçekleri açtığı zaman çocukların bunları topladığı ve akşam evlerine dönen büyüklerine mavi desteler halinde hediye ettiklerini, ilkbahar çiçeğiyle ilgili şiirler okuyarak baharlarını kutladıkları bilinmektedir.
En sık görülen rengi mavidir. Sığ köklü bir bitki türüdür. Çok yıllık bir çiçektir. Diğer çiçek türlerine göre daha soğuk ve nemli yerlerde yetişir. Nadiren yumrulu bir ottur. Uzun süreli bir bitki olduğu için kesme bir bitkidir. Birçok türü mevcuttur ve bu çiçek süsengiller familyasındandır.
NEVROZ ÇİÇEĞİN FAYDALARI NELERDİR?
Gerek Türkiye de gerekse diğer Ülkelerde önemli bir şekilde bilimsel olarak araştırması yapılmamıştır. Bu yüzden Toplumlar kendi gelenek ve göreneklerinde hastalara şifa olarak kullandıkları için tecrübe anlamında pek çok hastalığa iyi gelmiştir.
*Safra kesesinde taş oluşumunu engeller.
*Harmonal dengede rol alır.
*Karaciğer yağlanmasında çözüm olmasa bile oluşumunu engeller.
*Nevroz çayının bağırsaklar da çok iyi geldiğini görülmüştür.
*Kekikle kaynatılıp bal ile karıştırılırsa kan temizleme yapar.
*Şişkinliğe ve Sancılara çok iyi gelir.
*Deri bakımı ve Sarılığa etkili tedavi de kullanılabilir.
*Mesane İltihabında kullanılır.
*Çiçekleri ve yaprakları kaynatılarak suyu içilir, tohumları öğütülerek bal yada pekmeze karıştırılıp yenir.
